Vtec (Variable Value Timing Technology), Honda tarafından geliştirilmiş bir teknolojidir. Bildiğiniz üzere motor yüksek devirlere ulaştığında, supap bindirme süreleri kısalmaktadır. Bu da motordan daha fazla güç elde edebilmemizi engeller. Supap bindirmesi, egzoz zamanı sonu, emme zamanı başlangıcında, her iki supabın açık olduğu ana verilen isimdir. Bu sürenin fazla olması, daha yüksek bir performans elde etmemizi sağlar. Supap bindirmesi sırasında, emme supabından emilen yakıt karışımı, egzoz gazlarını süpürür ve daha önceden motor içinde kalmış olan sıcak gaz karışımı varsa bunları da soğutur. Böylece motor içinde vuruntunun oluşmasını da engelleyerek, volümetrik verimi arttırılmış olur. Ayrıca supap bindirme süresinin uzaması, daha fazla hava yakıt karışımının motor içersine girmesini sağlar ve dolayısıyla performansı arttırır. Yalnız düşük hızlarda subap bindirme süresinin fazla olması istenmez çünkü düşür devirlerde volümetrik verimi azaltıcı bir faktördür. Kaldı ki düşük devirlerde motora fazla yakıt girmesi, yakıt sarfiyatını inanılmaz derecede arttıracak ve egzozdan yanmamış hava yakıt karışımı atılmasına neden olacaktır. En azından yakıt tasarrufu için bu sürenin düşük devirlerde kısa olması istenir.

O zaman düşük devirlerde supap bindirme süresinin kısa, yüksek devirlerde bu sürenin yüksek olmasını amaçlıyoruz. Fakat bu normal sistemlerde yapılabilecek birşey değil. Neden? Çünkü kam profili sabit ve yüksek hızlarda da bu profile göre supaplar açılıp kapanıyor. İşte Vtec bu noktada devreye giriyor. Vtec’in amacı, motor yüksek devirlere ulaştığında, kam profilini değiştirerek, farklı bir profil ile supap bindirme süresinin uzamasını sağlamaktır. Böylece yüksek hızlarda, motordan daha fazla güç elde edebilmek mümkün olur.

Yalnız VTEC’ten bahsederken, hep yüksek hızlarda supap bindirme süresini arttırmayı konuştuk. Peki ya düşük hızlarda? Ne yazık ki VTEC düşük devirlerde yetersiz kalıyor. İşte bu yüzden yeni bir teknoloji olan VTT-I üzerinden konuşmaya devam edeceğiz. Toyota tarafından geliştirilmiş bu teknolojinin açılımı, akıllı değişken supap zamanlamasıdır ve supap zamanlamaları bilgisayar teknolojisi ile ayarlanmaktadır. VTT-I ile hava emişi sürüş koşullarına ve motor yüküne göre ayarlanabilmektedir. Düşük devirlerde supap bindirme sürelerini azaltarak, yakıt tasarrufunu ile birlikte motordan elde edilen verimi arttırmaktadır.

Yukardaki bilgiler, motor derslerinde tutmuş olduğum notlara dayanmaktadır. Not tutarken, yanlış yazmış olma ihtimalim vardır. Bu yüzden tasarım projelerinizde %100 olarak referans olarak almanızı önermem. Kolay gelsin.